TÜRVAK Sinema Müzesi (19.09.2018 tarihli güncelleme)

İki sene önce bu müzeye gittik. Açıkcası bu müzede çalışanlar çok sinir etti. Bize devamlı telif hakları yüzünden fotoğraf çekmememiz gerektiğini söylediler. Sanki telif hakları sorunu tamamen çözülmüş de bir bizim kendimiz için çektiği fotoğraflar kusur kaldı. Bütün gün uydudaki kanallarda dönen filmleri görmezler ama eşimin çektiği fotoğrafı telefonundan sildirirler. 

 

Neyse. Ben gene de gitmek isteyenler olabilir diye müzeyle ilgili biraz bilgi vereyim.
TÜRVAK Sinema Müzesi'nin açılış hikayesi internet sitesinde şu şekilde açıklanmıştır:

Türker İnanoğlu, TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi ve Sanat Kitaplığı’nı, 1997 yılında kurduğu TÜRVAK Vakfı’nın bünyesinde “Türkiye’nin ilk ve tek sinema müzesi” olarak 2001 yılında Kavacık’ta kurmuş, 2010 yılında Beyoğlu’na taşımıştır. TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi ve Sanat Kitaplığı, 2011 Ocak ayında yeni binasının kapılarını ziyaretçilere açmıştır.

Türker İnanoğlu bu müzeyi kurarken “yıllarca emek verdiği kariyeriyle ilgili sonsuza kadar adını yaşatacak bir imza bırakmak istedi”. Türk Sineması’nın geçmişine ait belge, bilgi, fotoğraf, afiş, cihaz ve filmleri bir müze ve kitaplık çatısı altında toplayarak bu muhteşem arşivi gelecek nesillere aktarmayı amaçladı.

Müze koleksiyonunun temelleri Türker İnanoğlu’nun sinema kariyeri boyunca biriktirdiği ve bir araya getirdiği ERLER FİLM arşiviyle atıldı. Bunun yanı sıra gazetelere ilan verilerek, filmciler, sinemacılar, özel koleksiyoncular, eski filmci ve sinemacı aileler ve tiyatrocular ile sinemayla ilgilenen herkese çağrıda bulunuldu. “Eski 8,16 ve 35 mm’lik film oynatıcı ve çekici cihazları, aydınlatma projektörleri, dolly, şaryo arabaları, stüdyo ve laboratuar cihazları ile Türk Sineması’nın kuruluşundan bugüne kadar çekilen Türk filmlerine ait afiş, fotoğraf, el ilanı, lobi, broşür, reklam malzemesi, senaryo ve sinemayla ilgili kitap ve dergilerin alınacağı” duyuruldu. Müzenin kuruluş aşamasında, Türker İnanoğlu yıllarca biriktirdiği kişisel doküman ve malzeme arşivinin yanı sıra; en büyük desteği, TRT Genel Müdürü Yücel Yener, sinemacı arkadaşı Necip Sarıca, rahmetli Muhsin Ertuğrul’un eşi tiyatro sanatçısı Handan Uran Ertuğrul, rahmetli Ulvi Uraz’ın eşi Selçuk Uraz, tiyatrocu dostu rahmetli Deniz Uyguner’den ve SİNE-SEN (Sinema Emekçileri Sendikası)’den aldı.

 

TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi’nin giriş salonunda sinemanın ilk yıllarına ait ve Türkiye’ye ilk gelen 1904 model film projeksiyon cihazı, üç objektifli ahşap Vedat Ar kamerası, ve körüklü fotoğraf makinesi, sinemanın tarihsel sürecini anlatan örnek cihazlar, Arri kamera, 16’lık film kopya baskı cihazı (matipo) ve kömürle çalışan film gösterim cihazı bulunuyor. Duvarlarda ise sanatçıların portreleri ile sinemanın ilk dönemlerine ait afişler asılı. 60’lı ve 70’li yıllarda Ses dergisini desenleriyle süslemiş Faruk Alpkurt’un çizdiği sinema ve tiyatro camiamızın tanınmış simalarının karikatürleri de toplu halde giriş salonunda sergileniyor. Müzenin giriş katında ayrıca CineTele Cafe bulunmaktadır. 

 

1. Kattaki Sinema Müzesi'nde Nişan Hançer Sinema Belgeleri Salonu (Bu salonda sinemanın Beyoğlu’na girdiği günden itibaren belgeler, sinema biletleri, birçok sinema salonunun kuruluş belgeleri ve resimleri sergileniyor.), Fuat Uzkınay Sinema Cihazları Salonu (Ziyaretçiler sinemanın tarihini ve günümüze kadar nasıl bir yol kat ettiğini bu salonda en ince ayrıntılarıyla görebiliyor. Muhsin Ertuğrul’un ilk sesli çekim yaptığı kamera (İstanbul Sokakları / 1933) mutlaka görülmesi gereken en ilginç parçalardan birisi olarak müzede yerini alıyor.),  Lütfi Ö. Akad Salonu (Ali Efendi Sinema Salonu’nun fuaye alanında bulunan salonda sinema filmi çekimlerinde kullanılan kamera ve ışıklar, kurgu eşleme, film kopya, bant okuma, tele-sine, projeksiyon, developman (film banyo cihazı) gibi cihazların yanı sıra sualtı kamerası ve tek çekimlik fotoğraf makineleri bulunuyor.) ve Ali Efendi Sinema Salonu (Müze’nin birinci katında yer alan bu çok şık ve modern salon, 35mm'lik filmler dahil DVD formatına kadar donanımlı. Festivallerden özel gösterimlere, panellerden seminerlere, sunumlardan ödül törenlerine, güncel veya nostaljik her türlü etkinlik için hizmet veriyor.) bulunmaktadır. 

 

2. Kattaki Sinema ve Televizyon Bölümü'nde Adnan Öztrak Televizyon Cihazları Salonu (Müzenin bu bölümünde, hayatımıza girdiği günden itibaren televizyonun geçirdiği tüm evrimler ve yakın tarihi sergileniyor. 2 inch, 1 inch Ampex kayıt cihazları, TV kameraları, siyah beyaz dönemi sinyal tabelaları, 70’li yılların stüdyo monitörleri, TRT’nin ilk siyah beyaz ve renkli kamerası, video kaydediciler, özel efekt cihazları (ağır çekim, hızlı çekim), stüdyo ve aktüel kameralar sergileniyor. Duvarlarda ise nostaljik siyah-beyaz dönemi TV program fotoğrafları ve spikerlerin portreleri ile daha sonraki yıllarda televizyonla şöhreti yakalayan ünlülerin fotoğrafları yer alıyor.), Halit Refiğ Salonu (Türk Sineması’nın usta yönetmenlerinden Halit Refiğ’in adının verildiği bu salonda sinemanın tarihine tanıklık etmiş çok önemli cihazlardan kurgu-eşleme, kömürle çalışan film projeksiyon, tele-sine cihazları, elle kumanda edilen miksaj masaları, dublaj mikrofonları, duvarlarda ise nostaljik film kareleri sergileniyor.), Sohban Koloğlu Balmumu Heykeller Salonu (Bu sergi salonunda Türk Sinemasının unutulmaz karakter oyuncuları Kemal Sunal, Sadri Alışık, Adile Naşit, Belgin Doruk, Ayhan Işık, Yılmaz Güney, Öztürk Serengil, Hulusi Kentmen, Vahi Öz, Necdet Tosun ve Feridun Karakaya’nın filmlerde canlandırdıkları karakterlerin balmumumdan yapılmış heykelleri sergileniyor.) ve TÜRVAK Sergi Salonu (Farklı sergilere ev sahipliği yapan TÜRVAK Sergi Salonu’nda, şuanda İbrahim Enez ve Arzu Kalkavan imzalı orijinal yağlı boya Yeşilçam çalışmaları, Sürü’den Çalıkuşu’na afiş çalışmaları ve Bedri Koraman’ın Kemal Sunal filmleri için yaptığı afişler sergileniyor.) bulunmaktadır. 

4. Kattaki Sinema Müzesi'nde Türker İnanoğlu Salonu (Bu müzede bir ilk gerçekleşiyor çünkü Türker İnanoğlu, Beyoğlu’nda ustalarıyla ve çok sevdiği dostlarıyla bir arada kendisine de özel bir bölüm ayırıyor. İnanoğlu’nun 55 yıl boyunca mesleği ile ilgili almış olduğu ödüller, kurulduğu 1960 yılından bu yana aktif durumda olan Türkiye’deki en eski yapım şirketi Erler Film’e ait afişler, set fotoğrafları, senaryolar, TV program ve dizilerinden örnekler ile İnanoğlu’nun siyasilerle birlikte çekilen fotoğrafları da sergileniyor.) bulunmaktadır. 

 

3. Kattaki Tiyatro Müzesi'nde ise Muhsin Ertuğrul Salonu (Türkiye’de tiyatronun meslek olarak kabul edilmesini sağlayan Muhsin Ertuğrul, Türk Tiyatrosu’nun en büyük duayenidir. Vefatından sonra uzun yıllar hiç kimse kendisine ait ne bir belgeye ne de bir dokümana ulaşamamıştı. TÜRVAK olarak, eşi Handan Uran Ertuğrul ile kurulmuş olan, tamamen dostluğa ve güvene dayalı sıcak ilişkiler sayesinde Muhsin Ertuğrul’a ait özel eşyalara ulaşıldı ve Türkiye’de ilk defa TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi’nde 2002 yılında sergilenmeye başlandı. Bu salonda bulunanlar: Muhsin Ertuğrul’un Dragos’taki evinde bulunan çalışma masası, yağlı boya portresi, şahsi eşyaları, eşine ve Beklan Algan’a yazmış olduğu vasiyetler, şapkaları, takım elbiseleri; ilk eşi Neyyire Ertuğrul ile ikinci eşi Handan Uran Ertuğrul’un resimleri; daktilosu, çalışma koltuğu, özel çalışmaları; kostümleri ve balmumu heykeli.), İsmail Dümbüllü Salonu (Bu salonda geleneksel tiyatro temaşa sanatlarımız Orta Oyunu ve Karagöz-Hacivat bölümleri; Darülbedayi’nin afiş, belge ve fotoğrafları; afişçi Şeref’in orijinal baskı afişleri; Vala Somalı karikatürleri ve Mengü Ertel afişleri sergileniyor. İsmail Dümbüllü’nün balmumu heykelini de bu salonda görebilirsiniz.), Behzat Butak Salonu (Türk Tiyatrosu’nun Osmanlı’dan (Gedikpaşa Tiyatrosu), Darülbedayi’den günümüze 260 yıllık tarihini belgelerle gözler önüne seren bu salonda, Fransızca, Osmanlıca ve Türkçe el ilanları; ödüller, eski tiyatro dergileri, İstanbul Şehir Tiyatroları’nın imzalı maaş bordroları, masklar, biletler ve afişler sergileniyor.) ve Afife Jale Sergi Salonu (Darülbedayi’den şehir ve devlet tiyatrolarına, ünlü operet topluluklarından özel tiyatrolara kadar Türk Tiyatrosu’nun ödenekli-ödeneksiz tiyatro topluluklarının yer aldığı bu salonda, grupların oyun afişleri, el ilanları ve oyunların perde arkası ve sahne fotoğrafları sergileniyor. Ayrıca Jeyan Tözüm’ün oyun kostümünü (“Hanımlar Terzihanesi”), Devlet Tiyatroları’nın tarihi oyunlarından padişah kostümünü ve Altan Erbulak’ın frakını bu salonda görebilirsiniz.) bulunmaktadır.

 

TÜRVAK Sinema Müzesi; TÜRVAK - Türker İnanoğlu Vakfı Sinema - Tiyatro Müzesi ve Sanat Kitaplığı Yeni Çarşı Cad. No:24 Galatasaray Meydanı 34430 Beyoğlu / İSTANBUL adresinde bulunmakta olup Pazartesi günleri dışında 10.00-18.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.   

Giriş ücreti Tam 10 TL, indirimli 5 TL'dir. Gaziler, şehit aileleri, engelliler, okul öncesi çocuklar, MMKD üyeleri ve sarı basın kartı sahipleri ücretsiz olarak ziyaret edebilir. Müzekart+ sahiplerine Tam bilet üzerinden %20 indirim; Müze içinde bulunan CineTefe Cafe’de %20 indirim, Museum Pass sahiplerine Tam bilet üzerinden %20 indirim; Müze içinde bulunan CineTefe Cafe’de %20 indirim yapılmaktadır. Gruplara özel indirim yapılmaktadır. (19.09.2018 tarihli güncelleme) TÜRVAK Sinema Müzesi'nin bulunduğu yeri haritada işaretledim.

Müzeyle ilgili fotoğraf koymuyorum. Sonra yok telif hakkı yok bilmem ne uğraşamam. Kendileri internet sitelerinde bazı fotoğraflar koymuş. İsteyen oradan bakabilir. Balmumu heykelleri Hababam Sınıfı Müzesindekilere göre biraz daha iyi. Ama bu konuda hala yeterince özen gösterilmiyor. En azından benim gittiğim müzelerdeki balmumu heykelleri kötü.