Edirne Büyük Sinagogu

Eşim Edirneli olduğu için yıllardır Edirne'ye gidip geliriz. Bu aralar, Edirne'ye zaman zaman yaptığımız gezilerle ilgili paylaşımlar yapacağım. Öncelikle en son yaptığımız Mayıs ayının başında olan gezimizle ilgili paylaşımlar olacak. 1 Mayıs'ın Cuma gününe gelmesi sebebiyle 3 günü birleştirip Edirne'ye gitmiştik. Cuma günü 1 Mayıs etkinliklerine gidip çarşıda dolaşmıştık. Cumartesi günü ise Edirne Büyük Sinagoguna ve Lozan Anıtı'na gittik. Sinagog 26 Mart 2015 tarihinde tekrar açıldı ve biz de gittiğimizde ziyaret ettik. 

Sinagog; Avrupa'nın en büyük ve dünyanın üçüncü büyük sinagoguymuş. Geçmişi 1492 yılında Avrupa’daki baskılardan kaçarak Osmanlı İmparatorluğu’na sığınan Seferad cemaatine kadar uzanan ve 1905 yılında çıkan büyük yangında yanan sinagog padişah II.ci Abdülhamit'in fermanı ile yeniden inşa edilerek 1907'de Hamursuz Bayramı arifesinde tekrar hizmete girmiş. Fransız mimar France Depré, binayı Viyana'daki Leopoldstädter Tempel adlı sinagogdan esinlenerek projelendirmiş. (Kaynak: Wikipedia sayfası)

Sinagogun içerisindeki yazılara göre; 19. yüzyılın sonralarında, Edirne'deki sinagog sayısı 13 civarındaymış. 2 Eylül 2015 tarihinde çıkan "Büyük Yangın"da (Harîk-i Kebir), bu sinagogların tamamı yanarak yok olmuş. Bunların yerine tek ve büyük bir sinagog yapılmasına karar verilerek, Sultan II. Abdülhamid'in 6 Ocak 1906 tarihli "Ferman"ını takriben, Fransız Mimar France Depre tarafından Büyük Sinagog inşa edilmiş ve Nisan 1909'da ibadete açılmış. Zaman içerisinde metruk hale gelmiş olan Büüyk Sinagog, Edirne Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından 2007 yılında yatırım programına alınmış. Edirne Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nca onaylanan restorasyon projeleri doğrultusunda, 3 Ağustos 2010 tarihinde, Büyük Sinagog, müştemilatı ve idari binasının restorasyonuna başlanmış. Orjinaline sadık kalınarak yapılan çalışmalar, 28 Eylül 2014 tarihinde tamamlanmış. Edirne'ye gittiğiniz zaman mutlaka bu ibadethaneyi ziyaret ediniz. Zamanında birçok Yahudi'nin Edirne'de yaşadığı biliniyor ve hatta 1934 yılında yaşanan olaylar ile ilgili yazıları da bu sitelerden (1,

2, 3, 4, 5, 6) 

Edirne Büyük Sinagoguna ait restorasyon projesine buradan ulaşabilirsiniz.

Edirne Büyük Sinagogunda 29 Mayıs 2016 tarihinde tekrar açıldıktan sonra ilk kez düğün yapıldı. Musevi cemaatinin Edirne'deki tek temsilcisi işadamı Rıfat Mitrani'nin eşi Sara Mitrani ile evlendiği sinagogda bu kez ailenin 30 yaşındaki kızları Güneş Mitrani ile İstanbul musevi cemaatinden Harun Esentürk dünyaevine girdi. Düğüne, Edirne Vali Vekili Mehmet Tekinarslan, Belediye Başkanı Recep Gürkan, Türk Musevi Cemaati Başkanı İshak İbrahimzadeh ile çiftin aileleri ve yaklaşık 3 bin davetli katıldı. (CNN TÜRK, MİLLİYET)

 

Edirne Büyük Sinagogu'nun bulunduğu alanı aşağıdaki haritada işaretledim. 

Selimiye Camii, Lozan Anıtı - Karaağaç, Sultan II. Beyazıt Külliyesi Sağlık Müzesi ve Şükrü Paşa Anıtı ve Balkan Savaşı Müzesi yazılarında bahsettiğim yerleri de gezebilecek şekilde bir tur düzenleyebilirsiniz. Yazılarını yazmadığım Eski Camii, Ali Paşa Çarşısı, Üç Şerefeli Camii ve 5 Mayıs 2017 tarihinde açılmış olan Edirne Kent Müzesini de gezebilirsiniz.